Σ’ αυτή τη χώρα
Που όλα τα ρολόγια
Δείχνουν άλλην ώρα,
Τι να πεις για ακρίβεια,
Συνέπεια, τάξη;
Το χάος,
Το χάος μάς δελεάζει
Και μας προκαλεί
Να πέσουμε στη φωτεινή χοάνη
Της ανακύκλωσης
Των ονειρευάμενων,
Των παθητικών θεατών
Μιας ζήσης που
Χτίζεται λεπτό προς λεπτό,
Με την κάθε αναπνοή.
Αν παρατηρήσουμε έναν οργανισμό από τα έξω, ας πούμε την ωραία
κοιμωμένη, την αγαπημένη μας που αναπαύεται ανασαίνοντας μαλακά στα
μετάξινα πέπλα του ύπνου, θα νομίσουμε ότι πρόκειται για ένα σύστημα σε
ηρεμία, σε απόλυτη αρμονία και τάξη. Το ίδιο συμβαίνει και με τη θάλασσα
που μοιάζει ήρεμη στην επιφάνεια όταν την κοιτάς από το φινιστρίνι ενός
αεροπλάνου, διαταράσσεται όμως από φριχτά υποθαλάσσια ρεύματα που
μπορούν να παρασύρουν στον θάνατο κάθε άτυχο δύτη.
Στο επίπεδο του πολυκυτταρικού οργανισμού κάθε ά-τομο (που δεν
γινόταν να τμηθεί περαιτέρω, κατά τον Δημόκριτο), όχι μόνο διασπάται αλλά
μπορεί (υπ’ ορισμένες προϋποθέσεις) ν’ εκλύσει τόση ενέργεια η οποία θα
αποβεί ιδιαίτερα καταστροφική για τα παρακείμενα έμψυχα και άψυχα όντα.
Αυτό που ονομάζουμε Τάξη έχει ως αντίπαλον δέος το Χάος, όμως και
τα δύο είναι απλά κατασκευάσματα του ανθρώπινου μυαλού,
αλληλοαναιρούμενα, αντιφατικά κι αλληλοσυγκρουόμενα. Στο επίπεδο των
υποατομικών σωματιδίων η διαρκής μετάπτωσή τους από «ύλη» σε
«ενέργεια» και τ’ ανάπαλιν, οι χαοτικές τροχιές τους και το λεγόμενο
«τρελόνιο» [ναι! Καλά το ακούσατε. Στην ελάχιστη περιοχή της υλοενέργειας
υπάρχει ένα υποατομικό σωματίδιο που κάνει τα δικά του, είν’ εντελώς απρόβλεπτο,
έχει προφανώς το ακαταλόγιστο και χάρη σ’ αυτό «ο θεός παίζει ζάρια» – κλείνει η
παρένθεση] το λεγόμενο λοιπόν «τρελόνιο» διαφοροποιεί το σύστημα κατά το
«δοκούν», είναι ο ιός που απειλεί την Τάξη, είναι ο καταστροφέας που
μονομαχεί με τον δημιουργό, είναι ο Σίβα που συμπληρώνει, ολοκληρώνει και
προκαλεί τον Μπράχμα, δίνοντάς του έτσι το αντίδοτο στην πλήξη και την
χαρά της αέναης δημιουργίας ενός κόσμου εν εξελίξει, ενόσω ο Βίσνου
κρατάει τον απολύτως άχαρο ρόλο τού «συντηρητή» (φανταστείτε πόσο
δύσκολη δουλειά: να επιτυγχάνεις την ισορροπία του τρόμου ανάμεσα σε δύο
γιγάντιες δυνάμεις που σπανίως ησυχάζουν και δεν ικανοποιούνται με
τίποτα!).
Δεν υπάρχει στατικότητα στη Φύση. «Τα πάντα ‘ρει» του Ηράκλειτου
είναι η μόνη αλήθεια που μπορούν να υποστηρίζουν με βεβαιότητα οι
ανθρώπινοι νόες. Δεν βάζουμε ποτέ τα πόδια μας στο ίδιο ποτάμι, γιατί ούτε
το νερό είναι ίδιο ούτε τα πόδια μας είναι τα ίδια την επόμενη στιγμή. Χιλιάδες
κύτταρα γεννιούνται και πεθαίνουν διαρκώς μέσα μας, ακριβώς όπως χιλιάδες
γαλαξίες δημιουργούνται, καταστρέφονται, συγχωνεύονται ή τους τρώει η
μαρμάγκα μιας γιγαντιαίας μαύρης τρύπας για να τους μετατρέψει σε Αντι-ύλη
κι από εκεί να ξαναγεννηθούν στην ύλη, ξανά και μανά. «Όπως επάνω έτσι
και κάτω», για να θυμηθούμε τον Σμαράγδινο Πίνακα των Αλχημιστών. Όπως
έξω έτσι και μέσα. Εναλλασσόμενα ρεύματα παντού. Δυναμική ενέργεια
πάσης φύσεως, τονικότητας και ρυθμού.
Αυτό που διαφοροποιεί την ενέργεια και τις υλικές της εκφάνσεις είναι η
ιδιο-συχνότητα. Κάθε πολύπλοκος οργανισμός είναι μοναδικός κι
ανεπανάληπτος, αναγνωρίσιμος κι ανιχνεύσιμος, αν υποθέσουμε ότι η
Τεχνολογία μας διέθετε τα κατάλληλα όργανα μετρήσεως.
Μόνον η ανθρώπινη (Κοινή) λογική αρέσκεται σε κουτάκια,
κατηγοριοποιήσεις, χαρακτηρισμούς, κρίσεις, επικρίσεις, κατακρίσεις, χωρίς
τη διά-κριση που είναι απαραίτητη για την εκτίμηση της ουσίας των όντων –
κάτι που μονίμως μας διαφεύγει, αφού δεν έχουμε χρόνο ούτε για το «γνώθι
σαυτόν». «Μην κρίνετε ίνα μη κριθείτε». Δι-α-κρίνετε όμως το Φως εντός σας
(κατ’ αρχήν) κι εντός των άλλων έμψυχων και άψυχων κατόπιν, έτσι ώστε να
αποφευχθούν τραγικά λάθη και να επιτευχθεί ένα ελάχιστο ποσοστό σοφίας,
σχετικώς προσβάσιμο σ’ εμάς τους θνητούς.
Επιβιώστε (και μάλιστα καλά!) σ’ έναν κόσμο σε Κρίση. Μα και πότε ο
κόσμος μας δεν ήταν σε κρίση; Αναπτύξτε τα ταλέντα σας, αξιοποιήστε τις
ευκαιρίες, εξελιχθείτε, αισιοδοξήστε, χαρείτε, δημιουργήστε, πεθάνετε με
ανακούφιση μετά από μια γεμάτη ζωή, χορτάτοι απ’ όλα, ακόμα κι από τις
συμφορές. Χωρίς κατά-στροφές η ζωή μας θα ήταν ίσια κι ανιαρή, σαν το
παλμογράφημα του πεθαμένου: μια ευθεία. Αυτό θέλετε; Σίγουρα όχι.
Σύμφωνα με μια αρχαία κινέζικη παροιμία, είναι κατάρα να γεννηθείς
σε κρίσιμους καιρούς. Αν πιστέψουμε όμως τη φιλοσοφία του Τάο και τον
μεγάλο φιλόσοφο Λάο Τσου, ό,τι είναι κατάρα είναι κι ευλογία, δύο πλευρές
ενός κι αδιαίρετου νομίσματος.
Αποδεχθείτε την αλλαγή εντός σας, ανεχθείτε την αλλαγή μέσα στους
άλλους, χαμογελάστε και η Ζωή θα σας χαμογελάσει, κινηθείτε με ευελιξία
μέσα στα παγκόσμια ηλεκτρομαγνητικά ρευστά και το Σύμπαν θα σας
ανταμείξει με τα δώρα της αστείρευτης Αφθονίας του.
Όσο για το Χάος – ε! τι να κάνουμε; – μόνο σε βαθιά νερά μαθαίνεις
καλό κολύμπι. Κι ο πανικός μπορεί ν’ αποβεί μοιραίος. Ηρεμία λοιπόν, παιδιά
(επιτρέψτε μου την πατρική-μητρική-γενική οικειότητα). Ο γαλήνιος θα γελάσει
τελευταίος και θα κληρονομήσει τη Γαία.
Για τις επιστημονικές θεωρίες περί Χάους, σας παραπέμπω στο
μνημειώδες έργο του Trinh Xuan Thuan Chaos and Harmony.
Κεφάλαιο από το βιβλίο “Δοκίμια για την Κρίση και τον Σύγχρονο Άνθρωπο” (εκδόσεις Momentum, 2015)